Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2008

Αγία Σοφία

Στην Αγία Σοφία συνδυάζονται στοιχεία από την ελληνορωμαϊκή τέχνη κλασική καλλιτεχνική παράδοση και από την ανατολική τέχνη, η οποία ήταν πιο κοντά στις χριστιανικές αντιλήψεις. Πώς μπορούμε να διαπιστώσουμε την ύπαρξη των δύο αυτών στοιχείων?
Με την μελέτη των ψηφιδωτών του ναού
Το ψηφιδωτό προήλθε από την ανάγκη να επιστρωθεί το δάπεδο εσωτερικών χώρων , αυλών , διαδρόμων με φθηνό και ανθεκτικό υλικό, αλλά με τρόπο ώστε να ικανοποιείτε και η καλαισθησία με τη χρήση μικρών ακατέργαστων χαλικιών ή βότσαλων , τα οποία τοποθετούσαν σε ασβεστοκονίαμα .Αποτελεί επινόηση των λαών της Μεσογείου. Στον αρχαίο ελληνικό χώρο η τεχνική του ψηφιδωτού -πρόκειται πάντοτε για δάπεδα-παρουσιάζεται κατά τον 5ο αιώνα Π.Χ. Διαμορφωμένη ήδη. Η νέα τέχνη ήταν άμεση αλλά δεν ήταν απλή. Η λατρεία ,και ιδιαίτερα η λατρεία του αυτοκράτορα, έπρεπε να έχει κάποια μεγαλοπρέπεια. Οι βυζαντινοί καλλιτέχνες κατόρθωσαν να πετύχουν την απαραίτητη λαμπρότητα με τα υλικά . Οι βυζαντινοί ζωγράφοι προτιμούσαν να φτιάχνουν ψηφιδωτά αντί να ζωγραφίζουν φορητές εικόνες ή τοιχογραφίες με χρώματα. Ακόμα και στις φορητές εικόνες χρησιμοποιούσαν κάμπο χρυσό. Λίγα γνωρίζουμε για την έκταση της χρησιμοποιήσεως των ψηφιδωτών σε τοίχους πριν από τον 4ο αιώνα , αν και έχουν διασωθεί εξαιρετικά πλούσιες και θαυμάσιες συλλογές ψηφιδωτών δαπέδου . Η τέχνη αυτή άρχισε και εξελίχθηκε στη Ελλάδα και από εκεί έγινε δημοφιλέστατη σε ολόκληρη τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Πρέπει εν τούτοις να σημειωθεί ότι τα πιο πολλά από τα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας είναι καθαρού διακοσμητικού χαρακτήρος και ότι τα περισσότερα , που παρουσιάζουν μορφές , χρονολογούνται από το 10ο ή 11ο αιώνα. Αλλά από την αρχή το όλο διακοσμητικό σχήμα έδειχνε μία θαυμάσια γεύση χρώματος , η οποία έτερπε με τους επιδέξιους συνδυασμούς της χροιάς Κι του παιγνιδίσματος των χρωμάτων , καταπληκτική απλότητα , η οποία μάλλον απέβλεπε σε εκθαμβωτική μεγαλοπρέπεια. Η ψηφιδωτή διακόσμηση έγινε από άριστους καλλιτέχνες , σε διαφορετικές εποχές από τον 6ο έως τον 13ο αιώνα , χωρίς να ακολουθείται ενιαίο πρόγραμμα , και σήμερα διατηρείται αποσπασματικά ,όπως οι ανεικονικές παραστάσεις από τον 60 αιώνα , η Παναγία Βρεφοκρατούσα με δύο αγγέλους στην κόγχη και στο τόξο του ιερού , μοναχικές μορφές ιεραρχών και πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως στα τύμπανα από τον 90 ο αιώνα, αναθηματικές παραστάσεις αυτοκρατόρων από τον 90ο έως 120ο αιώνα στους νάρθηκες και στα υπερώα, και μια μοναδική παράσταση Δέησης από τον 130 αιώνα στο νότιο υπερώο.
Από τους: Παναγόπουλο Χρήστο
Παπαδημητρίου Παναγιώτη


Ορθομαρμαρώσεις:
Στο εσωτερικό του ναού οι ορθομαρμαρώσεις δημιουργήθηκαν από ποικίλων ειδών μάρμαρα όπως ο πράσινος ή χλωρός λίθος και ο πράσινος της Λακωνίας.Οι ορθομαρμαρώσεις καταλαμβάνουν τρεις ζώνες:στην πρώτη υπάρχουν πλάκες από πράσινο μάρμαρο,στη δεύτερη πλάκες από πορφυρίτη και τέλος η τρίτη σειρά αντιγράφει την πρώτη.

Τοίχοι:
Οι τοίχοι καλύπτονται με πολύχρωμα μάρμαρα ζωγραφισμένα από επιδέξιους ζωγράφους.

Από τους μαθητές του Β3΄:
Γιώργος και Θοδωρής Μπόζιακας